امام سجاد و واقعه کربلا

امّا اخباری که از روز عاشورا به ما رسیده است به اتّفاق بر شدّت بیماری علیّ بن الحسین زین العابدین علیه السّلام در روز عاشورا دلالت دارد[۱]. تا جایی که بر اساس بعضی از اخبار امکان نداشت حضرت بتوانند در نبرد با دشمن شرکت کنند[۲]. ولی شدّت اهتمام ایشان به وقایع آن روز موجب شده که دست کم در حدّ گزارش‌گر و راوی بعضی از حوادث، اخباری از ایشان در تاریخ ثبت شود[۳].

و طبق بعضی از گزارش‌های تاریخی دیگر، علیّ بن الحسین زین العابدین علیه السّلام با وجود بیماری شدید در مراحل اوّلیۀ پیکار حضور داشتند ولی به سبب جراحات وارده و بی‌رمقی به پشت جبهه منتقل شدند[۴].

یا در نقلی دیگر آمده است که ایشان در مرحله‌ای از جنگ، لباس رزم بر تن داشته‌اند[۵].

بعضی از محقّقان قائلند بر اساس این گزارش‌ها می‌توان گفت بیماری حضرت پس از مجروح شدن در میدان جنگ بوده  است. حتّی اگر پیش از این هم بیمار بوده‌اند قرائن موجود حاکی از آن است که ایشان در مراحل اوّلیه پیکار حضور داشته‌اند[۶].

در هر حال چه قول اوّل را بپذیریم و بگوییم ایشان مطلقا در جنگ حضور نداشتند یا این که قول دوّم را بپذیریم و بگوییم حضرت در مراحلی از جنگ حضور داشته‌اند؛ بی شکّ حضرت علیّ بن الحسین زین العابدین علیه السّلام به سبب بیماری شدید به ارادۀ الهی در واقعۀ کربلا زنده ماندند تا به عنوان حجّت خدا بر روی زمین و امام امّت پس از پدر، سکّان کشتی طوفان زدۀ امّت را هدایت و ره بری فرمایند.

[۱] – الارشاد مفید، ۲۳۱٫ شرح الاخبار،۳/ ۲۵۰، سیر اعلام النبلاء،۴/ ۴۸۶

[۲] – بحار الانوار،۴۵/۵۴٫ معانی الاخبار، ۲۱۸٫ دعوات راوندی، ۵۴/ ۱۳۷٫

[۳] – موسوعه کلمات الحسین علیه السّلام،۴۹۷٫

[۴] – این خبر را محدّثی زیدی به نام فضیل بن زبیر از اصحاب امام باقر و امام صادق علیهما السّلام نقل می‌کند: و کان علیّ بن الحسین علیلا و ارتثّ یومئذ و قد حضر بعض القتال فدفع الله عنه و اخذ مع النساء، به نقل از کتاب تسمیه من قتل مع الحسین علیه السّلام، مجله تراثنا العدد الثانی،۱۵۰٫

[۵] -( المقتل) فی مناقبآل ابی طالب،۳/ ۲۸۴٫ الاضواِء، ۴/ ۱۵۵٫

[۶] – جهاد الامام السجاد، السید محمد رضا جلالی،۴۲- ۴۷٫